Société des Missions Africaines –Province de Hollande

Le Père Alfons TILLIE né le 31 janvier 1898 à Berg en Terblijt dans le diocèse de Roermond, Hollande membre de la SMA le 31 juillet 1922 prêtre le 19 mars 1926 décédé le 13 décembre 1941

1927-1933 Missionnaire en Gold Coast 1933-1936 Cadier en Keer, surveillant Nieuw Herlear, professeur 1936-1941 missionnaire en Gold Coast décédé à Accra, Ghana, le 13 décembre 1941, à l'âge de 43 ans

(biographie en hollandais à la suite)

Le père Alfons TILLIE (1898 - 1941)

A Accra (Ghana), le 13 décembre 1941, retour à Dieu du père Alfons Tillie, à l'âge de 43 ans.

Alfons Tillie naquit dans le diocèse de Roermond, en Hollande, en 1898. Il fit ses études à Keer, Chanly, Lyon et Bemelen. Il fit le serment en 1922 et fut ordonné prêtre en 1926. En février 1927, le père Tillie partait pour le vicariat de la Côte-de-l'Or. Revenu en Hollande en 1932, il fut nommé professeur à Keer, puis à Neuw-Herlaer.

A son retour dans la Côte-de-l'Or, le père Tillie fut nommé au poste très difficile d'Asankrangwa, poste où les confrères étaient souvent relevés. Le père Tillie ne demanda pas à être relevé. Exténué, anémié par la malaria, ne pouvant pas entrer en Europe en raison de la guerre, le père Tillie passa de longs mois à Accra.

Au cours de ses longs mois de maladie où il ne pouvait même plus dormir, son chapelet ne le quittait pas.

Pater Alfons TILLIE (1898 - 1941)

Afkomst.

Alfons Tillie, zoon van Joannes Tillie en Louisa Noben, werd geboren te Vilt, een gehucht onder Berg en Terblijt, op 31 januari 1898. Zijn officiële namen waren Jean Huber¬tus Mat¬theus Alphonsus, doch ze werden niet overal in dezelfde volg¬orde gebruikt. In de meeste wijdingsdocumenten wordt de bena¬ming Joan¬nes Tillie gebruikt. Zijn roepnaam was Alfons.
Een zoon van zijn broer werd in 1952 priester gewijd in de Sociëteit voor Afrikaanse Missiën.

Opleiding.

Op 17jarige leeftijd ging Alfons naar Cadier en Keer (1915 - 1920), daarna voor de philosophie naar Chanly (1920 - 1922). Op 31 juli 1922 werd hij lid van de S.M.A. en vertrok daarna naar Lyon voor de theologie. Vanwege de oprichting van de Nederlandse Provincie werd de theologische opleiding overge¬bracht naar Nederland. Daarom zette Alfons zijn studie theolo¬gie voort in Bemelen (1923 - 1926). Op 19 maart 1926 werd hij in de parochiekerk te Bemelen door Mgr. Cessou S.M.A., bis¬schop te Lomé, Togo, priester gewijd.

Missionaris.

Na zijn wijding zou hij 28 september 1926 vertrekken naar de Goudkust (Ghana), doch moest dit vertrek uitstellen wegens een acute blindedarmoperatie. Eindelijk vertrok hij op 14 februa¬ri 1927 vanuit Marseille en kwam begin maart in Cape Coast aan, waar hij bleef tot december van dat jaar om te acclimati¬seren en de taal te leren. Op 12 december 1927 ging hij naar Dunkwa, waar hij assistent werd van de zwitserse pater James Fischer en belast werd met de buitenstaties in de uitgestrekte Sehwi, Denkyera en Wassaw districten.

Naast het normale missi¬onariswerk gaf hij uiting aan zijn artistiek talent. Hij assisteerde bij de bouw van de kerk in Dunkwa en verfraaide het sierlijk smeedij¬zeren hek voor de ingang onder de toren en cement gegoten beelden van trompet¬spelende engelen op de toren, die jarenlang veel aan¬dacht en bekijks hadden.
Op trektocht door het district heeft hij tijdens zijn ver¬blijf in de dorpen fijnzinnige tekeningen gemaakt van het dagelijks leven, van hutjes, bomen, dieren en mensen, zoals hij ze tegen¬kwam: een soort dagboek in tekeningen. Helaas zijn veel tekeningen niet bewaard gebleven.

Pater Alfons Tillie was, met meerderen in het vicariaat, geen vriend van de bisschop Mgr. Hauger. In mei 1931 begon hij last van hartkloppingen te krijgen. Na 3 weken opname in het zie¬kenhuis te Kumasi schreef de dokter een brief naar de bisschop met de aanbeveling de zieke voor rust naar Europa te zenden. Mgr. Hauger weigerde in krasse termen tot groot verdriet van pater Tillie. In september 1932 ging Alfons voor vakantie met de s.s. 'Maaskerk' terug naar Nederland, niet zeker of de bisschop zijn terug¬keer wenste.

Verblijf in Nederland. ...... en opnieuw Afrika.

Hij voelde zich nog steeds niet lekker en stelde zich onder behandeling in het St. Franciscus gasthuis in Rotter¬dam. Na vakantie bij zijn familie ging Alfons in maart 1933 voor wat lichte taken (surveillance) naar Cadier en Keer. In 1934 werd hij, na ruggespraak met de doktoren van het St. Francis¬cus gasthuis, aangesteld als leraar in Nieuw Herlaer voor een aantal geregelde lesuren. Na het eind van het school¬jaar in 1936 vertrok hij in oktober opnieuw naar de Goudkust. De engelse bisschop W.Th. Porter had intussen de plaats inge¬nomen van de Elzasser Mgr. E. Hauger.

Na aankomst werd Alfons benoemd als pastoor te Asan¬krangwa met een groot district. In maart 1940 kreeg hij een assistent in de persoon van pater André Stoffels. Overal in het binnenland werden plaatselijke schooltjes geopend.

Begin 1941 begon pater Tillie met zijn gezondheid te sukkelen. Hij voelde zich niet fit en dat werd van dag tot dag erger. Na enige tijd werd hij opgenomen in het ziekenhuis te Kumasi, waar men een ontstellende bloedarmoede constateerde ten gevol¬ge van een verwaarloosde malaria. Eigenlijk zou hij terug moeten naar Nederland, doch dat ging niet vanwege de oorlog.

Na een maand in het ziekenhuis geweest te zijn, ging hij voor een rustkuur naar Elmina. Maar zijn toestand verbeterde niet, integendeel! Hij ging langzaam maar zeker achteruit. Mgr. Porter liet hem naar het ziekenhuis in Accra brengen, maar ook daar kon men hem niet meer helpen.

Gestorven.

Begin december verzocht hij om het sacrament der zieken. Hij heeft een pijnlijk ziekbed gehad. De paters S.V.D. hebben hem bijgestaan in zijn moeilijke doodsstrijd. Een week later, op zaterdag 13 december 1941, is hij te Accra gestorven. Zijn lichaam werd overge-bracht naar de kathedraal van Cape Coast waar op zondag de plechtige metten met pontificale assistentie werden ge¬vierd. Op maandag 15 december 1941 ging Mgr. Porter voor in de plech¬tige uitvaart¬dienst. Zijn vroegere pastoor en op dat moment pro-vicaris James Fisher hield de lijkrede. Veel con¬fraters waren aanwezig en ook veel parochianen van Cape Coast volgden de baar naar het kerk¬hof aan de Jukwaweg.

Vanwege de oorlog bereikte het bericht van overlijden pas een half jaar later zijn vader en verdere familie. Alfons Tillie werd 43 jaar.

Bronnen:
- Archief Nederl. Provincie S.M.A., Cadier en Keer.
- N. Douau: Biographies Missions Africaines 13.12.1941.
- Afrikaanse Missiën - juli 1946.
- Th. Blom in 'Onze Krant' nr.48, juni 1981.
- J. van Brakel: S.M.A. Missionary presence in the Gold Coast, vol. III, pg. 161.

In zijn geboorteplaats Vilt is een straat naar hem genoemd. In 1999 is op het Rochusplein aan deze pater Tilliestraat een borstbeeld van pater Alfons Tillie geplaatst. Dit beeld is gemaakt door zijn neef Mathieu Tillie en voor het symbolisch bedrag van één gulden aan de gemeente geschonken.