Société des Missions Africaines –Province de Hollande
 |
Le Père Pierre CRUTS né le 12 juillet 1912 à Rothem-Meerss dans le diocèse de Roermond, Hollande membre de la SMA le 15 juillet 1934 prêtre le 18 décembre 1937 décédé le 1er janvier 1996 |
1938-1968 missionnaire en Gold Coast décédé à Maastricht, Hollande, le 1er janvier 1996,
|
Pater Pierre CRUTS (1912 - 1996)
Afkomst.
Petrus Hubertus Cruts, zoon van Franciscus Hubertus Cruts (+ 1927) en Maria Christina Vrancken (+ 1916), werd geboren te Meerssen op 13 juli 1912 en is daar gedoopt in de parochiekerk van de H. Bartholomeus (basiliek). Hij was een van de jongsten in een gezin van zes kinderen, drie meisjes en drie jongens, waarvan er één als kind is overleden. Hij was nog geen vier jaar oud, toen zijn moeder is overleden.
Opleiding.
Volgens archiefgegevens hier ging hij naar de lagere school te Meerssen van 1919 tot 1923 en daarna naar de R.K. Jongensschool te Rothem-Meerssen tot 1926. Hij ging naar het seminarie te Nieuw Herlaer in St. Michielsgestel, waar de S.M.A. dat jaar een priester-missionarisopleiding voor de eerste twee studiejaren begonnen was. Tijdens zijn eerste jaar daar, in april 1927, kwam ook zijn vader te overlijden. In 1928 ging Pierre naar het missie-college te Cadier en Keer. Daarna ging hij naar Bemelen voor de studie van de philosophie en werd op 15 juli 1934 lid van de Sociëteit. Theologie studeerde hij in het seminarie 'Ore Place' te Hastings in Engeland. Tijdens zijn vierde jaar theologie, op quatertemper zaterdag voor Kerstmis, 18 december 1937, werd hij door Mgr. Peter Amigo tot priester gewijd.
Missionaris.
Na afronding van zijn studie, kon pater Cruts zich voorbereiden op zijn vertrek naar Afrika. Met vier andere neomisten van de twaalf gewijde priesters werd hij benoemd voor het seminarie te Amisano. Op 1 november 1938 vertrokken ze met de boot naar de toenmalige Goudkust. Aan het kleinseminarie te Amisano kreeg Piet, zoals hij door de confraters gewoonlijk genoemd werd, de taak les te geven in geschiedenis, aardrijkskunde en hygiëne. Het waren nogal moeilijke en woelige jaren in het seminarie te Amisano. De zieke rector Jan van Heesewijk was juist vervangen door Matthieu Wouters, die tevens was benoemd als de S.M.A.-visitator. Hij was voorheen missionaris geweest in Nigeria. In augustus 1941 moest hij plaats maken voor Jan Beckers. In Januari 1942 werd het kleinseminarie ondergebracht bij het St. Augustine's college te Cape Coast, waardoor een viertal stafleden vrij kwamen en beschikbaar waren voor het pastorale werk, want vanwege de oorlog, kwamen er geen nieuwe krachten uit Europa. Doch Piet Cruts kwam niet vrij voor parochiewerk. Hij ging als geestelijk begeleider met de studenten mee naar hun nieuw verblijf.
Piet was een geziene persoon bij de studenten. Naar hun zeggen, was hij 'approachable', altijd bereid naar hen te luisteren. Klein van gestalte en 'soft-spoken' scheen hij voor hen geen bedreiging uit te stralen. Hij kon, zonder pretenties, met hen communiceren, met hen meelachen, mopperen, discussiren. Daar het seminarie nu ondergebracht was op de campus van de middelbare school, onder leiding van de Ierse S.M.A.-collega's, had Piet daar ook veel contact mee, doch ook met de studenten van het college zelf. Uit die tijd stamt zijn goede verhouding met vele latere bekendheden, zoals bv. Kofi Baako, minister in de Nkrumah regering.
In 1944 ging Piet met pater Cor Hulsen, op een avontuurlijke vakantietocht over de Congorivier en daarna verder per trein naar Durban in Zuid Afrika, waar een broer van Cor Hulsen woonde en een aannemersbedrijf had. Ze hadden in 1945 moeite om naar Ghana terug te komen, omdat er nauwelijks transportmiddelen op deze route beschikbaar waren. Amisano was toen weer als seminarie in gebruik. Achtereenvolgens werd Piet in 1946 en 1947 overste van de missies in Sekondi en Elmina, zodat de oversten van deze twee staties op vakantie naar Nederland konden. Vanwege zijn vakantie naar Zuid Afrika was Piet achter aan de lijst komen te staan voor overzeese vakantie naar Europa. Pas eind december 1947 kwam hij op vakantie naar Nederland. In 1948 was hij nog enige tijd gastdocent in het missiehuis te Cadier en Keer.
In 1949 was hij opnieuw terug te Amisano, waar hij weer vier jaar les heeft gegeven. Doch steeds meer begon er onrust in hem te komen. Hij was wel mild en zachtmoedig van aard, doch begon meer en meer te 'pruttelen en te knorren'. Het zat hem dwars om les te moeten geven, zonder daarvoor de nodige kwalificaties te bezitten. Bij de leerlingen miste je dan veel gezag en respect.
Na terugkeer van vakantie in mei 1954 werd hem aangeboden van plaats te wisselen met Harrie Huiskamp en pastoor te worden van de parochie Winneba. Harrie Huiskamp ging naar Amisano en Piet werd de pastoor van de parochie te Winneba en tevens assistent van de regionale overste Ben Gootzen, die hem al vanaf zijn noviciaat in Hastings kende. Het was in de tijd dat Ben Gootzen druk bezig was met de bouwerij in Winneba. Ook in latere jaren heeft Piet veel tijd besteed aan het schilderen en bijschilderen van beelden, altaarstukken en dergelijke, van de afgebroken H. Hartkerk te Helmond, die in Winneba geplaatst werden in de nieuwe H. Hartkerk-in-aanbouw.
In 1957 ging Piet naar Amerika, waar hij te New York aangenomen was als student aan de Fordham Universiteit. Binnen de twee jaar haalde hij daar zijn M.A.-diploma (Master of Arts) in 'geography'. In 1960 ging hij terug naar Ghana en werd benoemd voor het St. John's College te Sekondi. Het was in die periode dat de britse koningin, tijdens haar bezoek aan Ghana in 1961, samen met president Kwame Nkrumah, een officiële rijtoer maakte van Takoradi naar het stadspark te Sekondi, gevolgd door talrijk limousines met hoogwaardigheidsbekleders. Deze stoet passeerde ook de katholieke missie van Takoradi, waar een dozijn priesters in witte togen langs de weg stonden te kijken, waaronder Piet Cruts. Uit één van deze wagens zwaaide minister Kofi Baako, als een kwajongen half uit de stapvoets rijdende auto hangend, naar de toekijkende priesters, luid schreeuwend: "Father Cruts!".
Vanuit Sekondi-Takoradi kwam pater Cruts nog regelmatig naar Winneba voor de bovenvermelde schilderingen in de kerk. Hij heeft zich trouwens gedurende zijn gehele verblijf in Ghana met schilderen als hobby beziggehouden. Dikwijls kon je hem aan zee tussen cocosnotenbomen met ezel en penseel bezig zien.
In 1964 kreeg hij toestemming om leraar te worden aan de 'Government Secondary School' te Tarkwa, waar hij tevens 'chaplain' voor de katholieke studenten op dat college werd.
Steeds meer werd bij hem de trend om zelfstandig en los van de communiteit te leven en te wonen duidelijker zichtbaar, hoewel hij regelmatig en getrouw contacten met zijn collega's onderhield.
Begin 1968 kwam pater Cruts terug naar het seminarie te Amisano. Hij raakte in een depressie, kreeg slapeloze nachten en werd steeds meer futloos. Eind 1968 ging hij ziek terug naar Nederland en ging wonen bij zijn zus te Meerssen. Hij werd godsdienstleraar te Eckelrade. In 1976 ging hij zelfstandig wonen in een flatje te Maastricht, waar hij met zijn AOW- en bijstandsuitkering een eigen leventje leidde, doch wel steeds contact bleef onderhouden met het missiehuis.
Gestorven.
Toen echter zijn toestand steeds meer achteruit ging en hij meer verzorgingsbehoeftig werd, kwam hij in november 1993 naar het missiehuis te Cadier en Keer, waar hij opgenomen werd in het kloosterbejaardenoord.
In de maand december 1995 ging Piet hard achteruit. Hij begon zeer langzaam te lopen, raakte verward en had zijn blik wazig op oneindig. Op vrijdag 29 december werd hij opgenomen in het AZM-ziekenhuis te Maastricht. Op 1 januari 1996, tijdens de vroege ochtend van het nieuwe jaar, is hij vredig gestorven. Hij werd 84 jaar oud.
De plechtige uitvaartdienst vond plaats in de kapel van het missiehuis te Cadier en Keer op 5 januari. Provinciaal Storcken ging voor in de eucharistieviering, waarbij ook klasgenoot Jan Coolen assisteerde. De kapel was redelijk bezet, ondanks het feit, dat nog slechts één zus van Piet in leven was. Er waren vrij veel familieleden en bekenden aanwezig evenals de confraters buitenshuis. Daarna werd pater Cruts begraven op het nabijgelegen missionariskerkhof van het missiehuis.
De foto op het gedachtenisprentje van Piet Cruts was enkele weken voor het overleden gemaakt door Pierre Kessels.
Bronnen:
- Archief nederl. provincie S.M.A., Cadier en Keer;
- Onze Krant nr. 107, april 1996.
Recherchez .../ Search...