Société des Missions Africaines – Province de Hollande

Le père Gerard ELBERS (1910 - 1959)

A l'Hôtel-Dieu de Heerlen (Pays-Bas), le 13 janvier 1959, retour à Dieu du père Gerard Elbers, à l'âge de 48 ans

Né à Nimègue, dans le diocèse de Bois-le-Duc, en 1919, Gerard fit ses études secondaires et sa philosophie à Tilburg, chez les pères de Mill Hill. Il entra alors aux Missions Africaines, fit son noviciat à Bemelen qu'il clôtura par le serment en 1935. Il fut ordonné prêtre à Hastings en 1937.

Parti pour le Ghana en 1938, il en revint en 1946 et fut alors nommé professeur à Keer. Il enseigna les sciences, discipline qu'il semble avoir beaucoup aimée et qu'il avait déjà enseignée au Ghana. C'était un homme très bon, un confrère extrêmement serviable. Il suffisait qu'un confrère lui demandât un service pour qu'aussitôt, renonçant à ses projets, il lui répondît: "oui".

Homme effacé et dévoué, il se donnait tout entier à sa tâche de professeur. Il s'occupait aussi d'un orphelinat à Vaals. Il y allait aussi souvent que le lui permettait son professorat. Atteint d'une grave maladie de peau, il dut être transporté à l'hôpital de Heerlen. Il repose au cimetière du séminaire de Keer.

Pater Gerard ELBERS (1910 - 1959)

Afkomst.

Gerardus Henricus Elbers, zoon van Joannes Theodorus Elbers en Helena Maria Wennekes, werd geboren te Nijmegen op 10 septem¬ber 1910. Hij kwam uit een groot gezin: 6 jongens en vijf meisjes, waarvan één jongen door een ongeluk om het leven kwam en een andere eveneens missionaris werd bij de paters van de H. Geest. Moeder overleed op 26 december 1946 tijdens Gerard's vakantie na zijn terug¬keer uit de missie.

Opleiding.

Na de lagere school ging Gerard studeren voor priester-missio¬naris bij de Mill Hill paters te Tilburg (1924 - 1931) en Roosendaal (1931 - 1933). Vanwege hun strenge selectie in die jaren (zie Leendert de Kok), moest hij daar stoppen tijdens zijn tweede jaar philosophie. Daarom kwam Gerard in 1933 naar de Sociëteit voor Afrikaanse Missiën te Bemelen en ging hij in 1934 naar Hastings voor de studie van de theologie. Op 28 juni 1935 legde hij zijn eerste eed af als lid van deze Soci¬teit. Op 18 december 1937 werd hij met zijn elf klasgenoten te Hastings door Mgr. P. Amigo priester gewijd.

Missionaris.

Acht van de twaalf neomisten werden benoemd voor Afrika, waarvan vijf voor de staf van het inlands seminarie te Amisa¬no in de Goudkust (Ghana). Pater Gerard Elbers was één van hen.
Op 1 november 1938 vertrok hij naar Afrika. In Amisano ont¬moetten de jonge missionarissen hun oud-leraar/ geestelijke leider van het seminarie te Hastings, pater Mathieu Wouters, die onlangs was benoemd tot overste van het seminarie te Amisano. Hij was tevens de S.M.A. visitator.

Bijna vier jaar heeft pater Elbers les gegeven aan de jongens in het seminarie. Intussen was de oorlog uitgebroken. Met hemzelf ging het ook niet goed. Vanwege een oogaandoening moest hij in juni 1942 opgeno¬men worden in het 'European Hospi¬tal' in Accra, waar uiteindelijk zijn rech¬teroog verwij¬derd is.

Na ontslag uit het ziekenhuis in januari 1944 heeft hij eerst enkele maanden doorgebracht bij pater Piet Giebels op de missie van Breman-Esikuma. In april 1944 werd hij benoemd tot assistent in de Winneba parochie bij zijn klasgenoot Adriaan Suijkerbuijk. In juli 1945 heeft hij overgenomen als pastoor van Winneba. Doch reeds op 17 november 1945 moest hij opnieuw opgenomen worden in het ziekenhuis te Accra. De 'Senior Medi¬cal Officer A. Gillespie of the European Hospital, Accra' constateerde:
"The Reverend Father Gerard Elbers is suffering from general debility and mental depression. He has been resident in the Gold Coast continuously for eight years. During this time he has suffered from malignant tertian malaria, from inguinal hernia and, in 1943, the right eye had to be removed from chronic iridocyclitis and pa¬nopt- halmitis. For many years, he has been engaged in teaching duties at the college at Cape Coast but lately he was assigned to parish work which he did not like and he became worried and depressed. He is anaemic and in a debilitated state of general health and is still very depressed although he is much better than he was when he was admitted".

Dit is een citaat uit een lange brief van Dr. Gillespie, gedateerd 1 januari 1946. De brief is zorgvuldig geformuleerd en hinkt op twee gedachten:
- pater Elbers moet zo snel mogelijk terug naar Europa;
- zijn toestand mag echter niet zo (slecht) voorgesteld en beschre¬ven worden dat de scheepvaartmaatschappij hem zou weige¬ren mee te nemen.
Daarom schreef de dokter nadrukkelijk:
"During the whole period of his illness he has been quiet and docile and has not manifested any evidence of serious organic mental disease and he is not in need of any special treatment. He is being accompanied by six of the Reverend Fathers, his colleagues in the Mission" (Dr. Gillespie).

Pater Elbers is in januari 1946 per boot uit Accra vertrokken en, na aankomst in Nederland in februari, eerst voor twee maanden ter observatie opgenomen in de psychiatrische inrich-ting 'Huize Padua' te Boekel en daarna verder behandeld in zijn woonplaats te Nijmegen. Tijdens zijn vakantie bij zijn ouders daar, stierf zijn moeder in december 1946.

Leraar.

Na herstel werd pater Elbers benoemd tot leraar in het missie¬huis te Cadier en Keer. Met toewijding en overtuiging heeft hij zijn natuurkundelessen gegeven, ofschoon zijn proeven wel eens mislukten tot hilariteit van de studenten. Onverstoord ging hij door, misschien enigszins naïef doch geheel opgaand in zijn werk. Eenvoudig en ongedwongen ging hij door het leven:
"Heeft hij zich ooit veel zorgen gemaakt over zijn moei¬lijkheden of zijn toekomst? We weten het niet. Toch zijn de beproevingen hem niet bespaard gebleven. Maar hij sprak zo zelden over zijn moeilijkheden dat anderen, die er van wisten, zich dikwijls afvroegen of hij ze wel echt voelde. We vonden hem de gelukkigste mens uit onze omge¬ving. Hij had een warme belangstelling voor alles wat God geschapen heeft (text bidprentje)."

Die geestdrift heeft hij steeds geprobeerd over te dragen aan de jongens die zijn lessen volgden.
"Pater Elbers was goed. En zo heeft hij iedereen gezien. We hebben hem nooit over iemand kwaad horen spreken" (text bidprentje).
Hij leefde voor zijn vak, de natuur, zijn aquarium, zijn kinderen van het kindertehuis in Vaals, waar hij regelmatig naar toe ging, ... hij sprak niet over zichzelf!

Overleden.

Toch ging het niet goed met hem. Hoe lang hij met een inwendi¬ge ziekte heeft rondgelopen is niet bekend. Toen de ziekte zich openbaarde in huidaandoeningen, werd hij ingrij¬pend behandeld in het St. Joseph zieken¬huis te Heerlen. Doch het was te laat: de ziekte had zich reeds verspreid door het lichaam. Op 13 januari 1959 is hij in het ziekenhuis te Heer¬len gestorven als eerste van zijn klas en slechts 48 jaar oud.

Op 16 januari 1959 werd hij begraven te Cadier en Keer in de grafkelder naast de Lourdesgrot.

Bronnen:
- Archief Nederl. Provincie S.M.A., Cadier en Keer.
- N. Douau: Biographies Missions Africaines 13.01.1959.
- J. v.d. Kooij in 'Afrika Ontwaakt' 1959, pg. 27.