Société des Missions Africaines – Province de Hollande

Le père Harrie HOUSMANS (1876 - 1951)

A Aalbeek (Hollande), le 7 avril 1951, retour à Dieu du père Harrie Housmans, à l'âge de 75 ans.

Né à Echt, dans le diocèse de Roermond (Hollande), en 1876, Harrie Housmans fit ses études à Keer et à Richelieu. Entré à Lyon en 1896, il émettait le serment l'année suivante et était ordonné prêtre en 1900. Nommé professeur à Keer, il consacrait quelques mois de l'année exclusivement au recrutement. Supérieur à Blitterwich en 1922, il n'était pas fait pour l'administration et en 1926 il reprenait avec plaisir son poste de professeur à Keer. De 1929 à 1940, il sera professeur de théologie morale au grand séminaire d'Hastings et d'Aalbeek. En 1940, il se retira à Bemelen, puis, lors de la fermeture de cette maison, à Aalbeek où il mourut subitement.

Le père Housmans, malgré son peu de talent pour les charges administratives, était un "excellent sujet". Il fut conseiller provincial de 1923 à 1937. Discret et réservé dans ses relations, il est difficile de savoir l'influence qu'il eut sur ses nombreux élèves au cours de tant d'années d'enseignement, mais il est certain qu'il laissa une profonde empreinte sur un grand nombre.

Pater Harrie HOUSMANS (1876 - 1951)

Afkomst.

Henricus Housmans, zoon van Gerardus Housmans (+ 1910) en Hubertina Reijnen, werd geboren te Echt op 30 september 1876 en daags erna gedoopt in de St. Landricuskerk te Echt. De ouders van Harry waren landbouwers. Na hun overlijden had Harry zijn 'thuis' in Echt bij zijn broer Jacques in Gebroek, Echt.

Opleiding.

Na de lagere school ging Harry als 15 jarige jongen naar Oost-Eijsden, waar de franse paters van de Afrikaanse Missiën begonnen met een seminarie. Hij ging het jaar erna mee naar het missiehuis in Cadier en Keer, dat toen in aanbouw was. In 1893 ging hij naar Clermont-Ferrand in Frankrijk voor de laatste drie jaar van zijn middelbare opleiding. In 1896 begon hij in Lyon zijn philosophie en op 25 september 1897 werd hij lid van de Sociëteit en deed daarna zijn theologi¬sche studies.
Op 15 juli 1900 werd hij te Lyon door Mgr. Pellet, toen nog Apostolisch Vicaris van Benin (Lagos), tot priester gewijd. Hiermee was Henricus Housmans het eerste lid van de Sociëteit, die zijn opleiding ook in Nederland bij de S.M.A. begonnen is.

Missionaris /leraar.

Zijn zwakke gezondheid en de dringende behoefte aan een neder¬lands staflid voor de opvang van nederlandse kandidaten maak¬ten zijn benoeming voor het missiehuis te Cadier en Keer een logische keuze. Vanaf zijn priesterwijding tot 1922 is hij leraar geweest in Cadier en Keer. In het toenmalige systeem van klasse-leraren, is hij grotendeels belast geweest met de laagste klas. Zijn belangrijkste taak was er voor te zorgen dat na het eerste trimester de studentjes zich konden behel¬pen in het frans.

Vanaf 1904 tot 1913 was hij tevens propagandist, d.w.z. dat hij er twee maanden per jaar op uittrok om kandidaten voor de opleiding te werven. Achttien jaar heeft hij de laagste klas gehad. In september 1918 kreeg hij de derde klas en in 1920 de vierde klas. In 1921 werd hij benoemd voor Blitterswijck en, hoewel hij dit bezwaarlijk vond, nam hij deze benoeming toch aan. Op 15 september 1921 kwam hij aan in Blitters¬wijck om daar, als overste, van pater M. Wouters de opleiding van de broeders over te nemen. Naar aanleiding hiervan schreef staf¬lid père Hirsch in het dagboek van Blitterswijck:
"Après avoir travaillé pendant 21 ans au collège aposto¬lique de Cadier en Keer, le Reverend Père accepte, non sans objections, la lourde charge que les Supérieurs mettent sur ses épaules. Les voeux et les respects de ses anciens confrè¬res l'accompagnent sur son nouveau champ d'action - Ad multos annos!".

Dat werden ruim drie jaar. Daarna werd de taak en de verant¬woor¬deljkheid te zwaar voor hem. Hij was bepaald ook geen admini¬strateur en evenmin berekend voor deze taak. Op 24 december 1924 werd bekend dat pater Ber¬nard van Leeuwen van hem zou overne¬men. Na af¬scheid in Blit¬ters¬wijck op de tweede kerstdag, keerde pater Housmans terug naar Cadier en Keer. Het onderwijssysteem was daar intussen veranderd: van klasse-leraren was men overgegaan op vak-leraren. Pater Housmans werd leraar frans en met genoe¬gen gaf hij les aan enkele klassen; daarnaast had hij sur¬veillance en de zorg voor de zieken.

In 1923, bij de oprichting van de Nederlandse Provincie en het bezoek van de Algemeen Overste in april, werd Henri Housmans benoemd tot provinciaal raadslid en hij is in 1931 herkozen voor de bestuursperiode tot 1937.

In september 1929 begon weer een ander hoofdstuk in zijn leven. Het grootseminarie van de S.M.A. provincie werd ver¬plaatste van Bemelen naar Hastings in Engeland. De frans opgevoede pater, die daarna meer dan 30 jaar in franssprekend gezelschap vertoefde en daarna nog leraar frans was, moest nu over¬schakelen op engels. Daarnaast kreeg hij heel andere materie te doceren: hij werd professor in de moraaltheologie en vanaf 1933 ook nog in het kerkelijk recht. Vanwege de oorlog kwam hij in 1939 mee naar Aalbeek, waar hij zijn lessen voort¬zette tot hij in 1940 wegens gezondheid (een aanval van beroerte) rust moest gaan nemen. Hij ging terug naar Bemelen om daar zijn oude dag door te brengen. Toen het S.M.A. huis in Beme¬len gesloten werd in 1948, verhuisde pater Housmans naar Aalbeek in plaats van naar het voor hem onbekende Oosterbeek.

Gestorven.

Hij bleef als rustend priester in Aalbeek wonen, waar hij in 1950 nog zijn gouden priesterjubileum heeft mogen vieren.
Tijdens de paasvakantie, op 7 april 1951, is pater Harry Hous¬mans onver¬wachts op 74-jarige leeftijd overleden. Frère Augus¬tin Berière kreeg die morgen de schrik van zijn leven toen hij een paar benen uit het toilet zag steken. Op 11 april is hij, na de plechtige uitvaartdienst in de kapel van het missiehuis te Cadier en Keer, bijgezet in de grafkelder achter de Lour¬desgrot.

Bijna alle nederlandse S.M.A. leden, die vóór de wereldoorlog gewijd zijn, hebben bepaalde periodes van hun vorming en opleiding mede te danken aan Pater Housmans.

Bronnen:
- Archief Nederl. Provincie S.M.A., Cadier en Keer.
- N. Douau: Biographies Missions Africaines 07.04.1951
- Afrika Ontwaakt juni 1951, pg. 1983.