Société des Missions Africaines – Province de Hollande

né le 10 décembre 1911 à Heer dans le diocèse de Roermond, Hollande membre de la SMA le 15 juillet 1933 prêtre le 19 décembre 1936 décédé le 20 mai 1946

1937-1946 missionnaire en Côte de l'Or (Ghana) Half Assini décédé à Half Assini, Ghana, le 20 mai 1946 à l’âge de 35 ans

A Half-Assini (Ghana), le 20 mai 1946, retour à Dieu du père Servaas Kerkhoffs, à l'âge de 34 ans.

Servaas Kerkhoffs naquit en 1911 à Heer, dans le diocèse de Roermond, en Hollande. Il fit ses études à Keer et Bemelen. Il fit le serment en 1933 et fut ordonné prêtre en 1936.

Le père Kerkhoffs partit en 1937 pour le vicariat de la Côte-de-l'Or. En raison de la guerre, il devait y rester presque 9 ans. Il mourut d'une fièvre bilieuse hématurique. C'était un confrère aimable et doux. Le Seigneur le reprit à 34 ans.

Pater Servaas KERCKHOFFS (1911 - 1946)

Afkomst.

Wilhelmus Servatius Kerckhoffs, zoon van Gerardus Hubertus Kerckhoffs and Maria Hubertina Philips, is geboren te Heer op 10 december 1911. In dit kinderrijk landbouwersgezin zijn er 4 aan kinderziektes gestorven. Servaas, of Vâôs zoals hij thuis genoemd werd (hijzelf schreef Vuis), groeide op met nog vijf broers en 3 zussen. Helaas hebben ze hun vader te vroeg moeten missen. Op bijna 58 jarige leeftijd is hij op 13 mei 1919 aan een hartverlamming overleden.

Opleiding.

Na de lagere school in Heer, ging Servaas eerst twee jaar naar het R.K. Gymnasium te Maastricht voordat hij in 1927 naar het missiehuis in Cadier en Keer kwam. In 1931 is deze ietwat verlegen student begonnen aan de philosophie in Bemelen om daarna, in 1933 theologie te gaan studeren in Hastings, Enge¬land. Mgr. P. Amigo heeft hem, in zijn 4de jaar theologie, priester gewijd op 19 december 1936.

Missionaris.

Op 30 oktober 1937 is pater Kerckhoffs met de boot vertrokken naar de Goudkust. Hij werd benoemd voor de meest westelijke missiepost te Half Assini, waar Huub Somers pastoor was. Vier jaar lang hebben ze samengewerkt. In 1941 kreeg pater Somers een overplaatsing en werd op deze politiek gevoelige grenspost aan mogelijk vijandig frans gebied een engelse pastoor be¬noemd, waarmee Vâôs de rest van deze oorlogstijd samenge-werkt heeft. Dikwijls was pater Kerckhoffs echter op trek door het uitgebreide district met nauwelijks een efficiënt wegen¬stel¬sel. Verschillende staties, zoals Ellubo en omgeving, kon men in die tijd slechts, na een dag op de rivier, per kano berei¬ken. Om in Half Assini te komen was reeds een hele opga¬ve: de enige weg was over het strand bij laag water. Je was dus altijd van eb en vloed afhankelijk en dat betekende dik¬wijls: uren wachten!

Gedurende de gehele oorlog heeft deze vrome en, zoals al boven vermeld, wat verlegen missionaris gewerkt in de westelijke uithoek van het vicariaat. Maar hij wist wat hij wilde, en hij had doorzettings¬vermogen!

Eindelijk was de oorlog ten einde. Op 18 juni 1945 schreef pater Kerckhoffs:
"Lieve Moeder, broers en zusters.
Gisteravond kwam ik thuis van een lange reis door de buitenposten. Ik had 18 kilometer gelopen en was flink moe. Gelukkig heeft mijn jongen eten klaargemaakt: kip, rijst, gebakken bananen. Ik wou net beginnen toen de jongen met een brief aankwam uit Holland. Na vijf lange jaren eindelijk een bericht van thuis!"

Een emotioneel moment, die honger en vermoeidheid deed verge¬ten.
"Ik ben nu zoo gerustgesteld en ik begin nu weer te hopen dat ik u, met God's hulp, eenmaal zal weerzien. ....
Wat mezelf betreft, maakt u heusch niet bezorgd, nog steeds dezelfde Vuis, gezond en wel".

Optimistisch besluit hij zijn brief:
"Mijn tijd is nu om en ik hoop spoedig op vakantie te komen. Zoodra de nieuwe paters uit Holland zijn aangeko¬men, kunnen enkele paters op vakantie gaan. Dus lieve moeder, broers en zusters, nog enkele maanden. Natuurlijk wordt er dan vla gebakken en feest gevierd.
Vele hartelijke groeten van uw liefh. zoon en broer,
Vuis."

Maar het zou heel anders gaan! Het duurde bijna een jaar voordat de jonge missionarissen in Nederland vervoer konden krijgen. Door de oorlog was er een enorm tekort aan schepen.
Pas in het voorjaar van 1946 konden de meeste wachtende missi¬onarissen vertrekken naar Afrika. Ofschoon pater Kerckhoffs langer in Afrika was dan zijn engelse pastoor Bullen (resp. 9 en 6½ jaar) meende Mgr. Porter toch de Engelsman eerst te moeten laten gaan, want dan kon pater Kerckhoffs eerst de nieuwe nederlandse assistent inwerken. Dat zou voor hem pret¬tiger zijn dan direct bij een vreemde engelse pastoor te komen.

Op 22 april 1946 was de boot met de missionarissen aan boord vertrokken, op weg naar Afrika. Een van hen was Denis Florack uit Maastricht, die benoemd zou worden tot assistent in Half Assini bij pater Kerckhoffs uit het nabijgelegen Heer.
Pater Kerckhoffs was met ingang van 1 mei 1946 benoemd tot pastoor van Half Assini, zodat pater Bullen op vakantie kon gaan. Op 6 mei kwam de boot aan in Takoradi. Eerst gingen de jonge priesters naar Cape Coast om de bisschop te groeten en tevens om daar hun benoe¬ming te horen. Voor Denis Florack was dit dus Half Assini, waar hij op woens¬dag 15 mei aankwam.

Bij aankomst van pater Florack voelde pater Kerckhoffs zich al niet lekker en wat koortsig: een vrij normaal verschijnsel. De vol¬gende avond ging hij vroeg naar bed. In de loop van een paar uur liep de temperatuur hoog op. Toen pater Bullen, wachtend op een vertrekkende boot, de volgende morgen van pater Florack hoorde dat er bloed in de urine zat, belde hij onmiddellijk de dokter in Axim, een 70 kilometer over het strand van Half Assini. Pas vrijdagavond om half negen bereik¬te de dokter Half Assini en besloot de zieke mee te nemen naar het ziekenhuis in Axim, waar ze 's nachts om één uur aankwa¬men.

Gestorven.

Aanvankelijk op zaterdagmorgen leek de toestand vrij gun¬stig. De zieke had meerdere keren geürineerd, zeer belangrijk bij zwartwaterkoorts. In de namiddag, toen de Zusters van Axim (Menton) bij hem waakten, verergerde de toestand en zuchtte hij:
"If only I could see my mother once".
Dat was de enigste keer dat hij zijn thuis vermeldde. Voor de rest had hij zorgen over zijn staties. Op een gegeven moment leek zijn toestand kritiek te worden. De zuster stuurde een boodschap naar de missie. De paters Stauffer en Klaver zijn meteen naar het ziekenhuis gegaan. Volledig bij kennis werd de zieke door pater Klaver bediend. Hierna had hij een ge¬sprek met de paters Bullen en Klaver en regelde zijn bezit. Zijn kelk schonk hij aan pater Bullen. De zieke had een rustige zondag, doch maandag leek hij veel slechter. De dokter maakte zich vooral zorgen over het feit dat hij sinds zaterdagmiddag 5 uur niet meer geplast had, dat letterlijk van levensbelang is bij zwartwaterkoorts. In de namiddag begon hij te ijlen. Op dins¬dag 21 mei 1946, 's nachts om half twee, is hij gestorven, 34 jaar oud.

Men dacht hem in Axim te begraven naast zijn landgenoten Molenaars, Dumoulin en van Heemskerk, doch de parochianen van Half Assini namen dat niet. Ze eisten hun pastoor op! Daarom werd het lijk teruggebracht naar Half Assini waar Servaas Kerckhoffs begraven is op woensdag 22 mei 1946.

Zijn bisschop Mgr. Porter schreef op 30 mei 1946 aan Provinci¬aal ten Have:
"He himself accepted them ( = God's designs) with the same example of patience and resignation which had cha¬racteri¬zed all his work in the Mission".

Pater Kerckhoffs' overlijden was de traumatische ervaring van de juist aangekomen missionaris Denis Florack.
Pater Kerckhoffs' overlijden was ook het tweede sterfgeval in Axim, waarbij Kees Klaver van zeer nabij betrokken was. Hij schreef nog een brief met bijzonderheden om die met de ver¬trekkende pastoor van Sekondi, Louis Moonen, mee te geven. Louis, wachtend op de boot, was nog gauw even naar Axim geko¬men juist op tijd om bij het sterven aanwezig te zijn. Hij kreeg de opdracht om na aankomst in Nederland de familie uitvoerig in te ¬lichten.

Bronnen:

- Archief Nederl. Provincie S.M.A., Cadier en Keer.
- N. Douau: Biographies Missions Africaines 202.05.1946.
- Tijdschrift Afrikaanse Missiën, juli 1946.