Société des Missions Africaines – Province de Hollande

né le 7 août 1903 à Bergeijk dans le diocèse de 's-Hertogenbosch, Hollande membre de la SMA le 19 décembre 1924 prêtre le 24 mars 1928 décédé le 11 novembre 1942

1928-1935 Blitterswijck, rédacteur, administrateur 1931-1934 Blitterswijck, supérieur 1934-1936 Bemelen, La Croix, Lyon 1937-1940 Rome, Grégorienne, Droit canon 1940-1942 Aalbeek, professeur de moral décédé à Breda, Hollande, le 11 novembre 1942 à l’âge de 39 ans

A Breda (Hollande), le 11 novembre 1942, retour à Dieu du père Harrie Rothoff, à l'âge de 39 ans.

Né dans le diocèse de Bois-le-Duc en 1903, Harrie Rothoff fit ses études aux Missions Africaines. Assermenté en 1924, il était ordonné prêtre en 1928. Sujet remarquable, d'une brillante intelligence, le père Rothoff n'avait qu'une petite santé.

Nommé à Blitterswijk, il en devenait le supérieur en 1931. Nommé propagandiste en 1934, il s'y montra très apte. En 1937, à la suite de longues difficultés en la province, le père général l'appela à Rome. En 1940, le père en revenait docteur et fut alors nommé professeur de morale au grand séminaire à Aalbeek.

Il mourut dans sa famille, offrant généreusement le sacrifice de sa vie, après avoir supporté les souffrances de la maladie avec une grande patience.

Pater Harry ROTHOFF (1903 - 1942)

Afkomst.

Henricus Hermanus Hubertus Rothoff, zoon van Henricus Rothoff en zijn tweede echtgenote Anna Claessens werd geboren te Berge¬ijk ('t Hof) op 7 augustus 1903. Wegens het beroep van vader (Koninklijke Marechaussee) is de familie nogal eens verhuisd. Evenals zijn broers en zussen, waaronder zijn twee halfbroers Johan (Jan van 1896) en Frans (van 1900), die beiden vóór hem lid werden van de S.M.A., is Harry nogal eens van adres veranderd: scholen in verschillende plaatsen zijn door de kinderen van dit gezin bezocht: Sluis, Asten, Budel, Geffen, Beek en Donk. Later vestigde de familie zich in Ginni¬ken.
Hun hoogbejaarde zus, mevrouw van de Steen, was nog als over¬leven¬de in 1993 in Cadier en Keer bij het eeuwfeest van het huis aanwezig.

Opleiding.

In 1915 ging Harry, in navolging van zijn twee broers, naar het missiehuis te Cadier en Keer. Hij begon zijn philosophie in Chanly (B.) in 1921, doch had in 1923 zijn studie en exa-mens van het tweede semester nog niet afgerond wegens voortdu¬rende hoofdpijnen. Nadat hij klaar was met zijn examens werd hij op 19.12.1924 aangenomen als lid van de Sociëteit. Hij deed zijn theologie in Bemelen van 1924 tot 1928 en werd op 17 maart 1928 in Weert door Mgr. Schrijnen tot diaken en op 24 maart 1928 in het seminarie te Roermond tot priester gewijd.

In zijn studententijd schreef Harrie ook regelmatig gedichten. Enkele ervan zijn gepubliceerd met de ondertekening: Harrie, soms ook nog D (van zijn toenmalige woonplaats Donk). Mogelijk liet hij zijn achternaam weg, omdat indertijd deze activitei¬ten niet altijd door de leiding van het seminarie gewaardeerd werden. Een aantal gedichten uit de jaren 1919 tot 1923 zijn bewaard gebleven.

Missionaris.

Na zijn studie werd Harry benoemd voor het broederhuis te Blitterswijck waar hij belast werd met de redactie, admini¬stratie en promotie van de twee tijdschriften "Stemmen uit Lourdes" en het "Afrikaansch Missieklokje". Na de Provinciale Vergadering van 1931 werd overste Ruud van Ooijen overge¬plaatst naar Bemelen en werd Harry Rothoff benoemd als zijn opvolger, waardoor hij met pater Bernard Eerden tevens verant¬woordelijk werd voor de broeders. Ook hebben ze samen veel gedaan aan het opknappen van het oude huis in Blitterswijck.

Intussen had hij op 17.02.1929 zijn eerste radiouitzending voor de zieken gehad. Zes jaar lang heeft hij voor de KRO één keer in de maand het 'zieken-halfuurtje' verzorgd, waarvoor hij een ver¬goe¬ding kreeg van f 25. Hij kreeg een vaste groep fervente luisteraars en droeg bij aan de naambekendheid van de S.M.A. Meer dan dertig keer is hij als aalmoezenier meege¬weest naar Lourdes met de Limburgse en Nationale Lourdesbede-vaarten. Hij heeft de geschiedenis bestu¬deerd en kende Lourdes als geen ander. Resultaten hiervan zijn zijn boeken "Berna¬dette", verschenen in 1933 met een 4de druk in 1948, en "De Katho¬lieke Verpleegster", uitgege¬ven in 1941 met een zesde druk in 1955.

Conflict.

Deze hardwerkende priester met een briljant verstand, een kritische geest en een strijdbaar karakter raakte in de pro¬blemen met het bestuur. Het botste vooral tussen hem en de provinci¬aal pater Mouren, .... en niet alleen over de admini¬stratie van de tijdschriften. In september 1934 nam pater Eerden over als overste van Blitterswijck en werd Harry Rot¬hoff benoemd om over te nemen van pater Aalbers als propagan¬dist. Doch Harry bleef strijdbaar en kritiseerde de lakse aanpak van het be¬stuur:
"Hij (Mouren) laat de hele autoriteit in de Provincie met voeten treden en bespotten en ieder doet wat ie wil. Hij durft niemand aan, vooral de grote bekken en klaplo¬pers niet, die altijd hun weg buiten en tegen de regel zoeken" (brief aan broer Jan 22.05.1935).

Harrie had aanmerkingen over het gebrek aan discipline, ontoe¬laatbare gedragingen binnen de S.M.A. provincie en, naar zijn stellige overtuiging, het finan¬ciëel wanbeleid. Van zijn bemerkingen en brieven werd nauwelijks notie genomen.
"Wat is er al veel liefs naar m'm hoofd geslingerd, omdat ik de dingen ben blijven noemen bij hun naam .... Never mind! Ik blijf niet zo voortgaan uit sport, nog minder om de pose aan te nemen van een martelaar der gerechtigheid; ik doe het alleen uit plichtsbesef, wetende dat het zo MOET. Tegenover God heb ik me te verantwoorden en ik ben gerust" (brief aan broer Jan dd. 23.11.1934).
Hij ergerde zich aan de, naar zijn mening onconstitutionele, aanstelling in 1934 van pater Jan Sevriens, overste van Beme¬len, als provinciaal raadslid ter vervanging van pater Erkens, die in Amerika verbleef.

Sinds enige tijd had Harry Rothoff al contact met Mgr. Lemmens van Roermond over de situatie in de S.M.A. provincie, zoals hij die zag. Dit kwam het bestuur ter ore. Pater Mouren, op audiëntie bij de bisschop van Roermond, vernam alle klachten van pater Rothoff en diens gebrek aan vertrouwen in het optre¬den van de Algemeen Overste: "een hele brave man, doch zonder gezag". In een schrijven van 22 juni 1935 aan Harry Rothoff, verweet Mouren hem 'dit subjectief misschien goed bedoeld, doch onwettig, overbodig en onoordeelkundig optreden'.

Op 1 november 1935 werd te Bemelen een bestuursvergadering gehouden over het sluiten van Blitterswijck, waarbij pater Harry Rot¬hoff niet werd gehoord. De hele situatie zat hem zo hoog dat hij een 24 bladzijden getypt rapport schreef met als titel "Open brief aan den H.E.P. Provinciaal en de leden van zijn raad". In een dertiental punten legde hij al zijn grie-ven op tafel. Hij reed in zijn Morris van Blitterswijck naar Keer, vroeg een onderhoud aan en overhandigde persoonlijk deze brief aan de Provinciaal en zijn raad.

Pater Rothoff kreeg geen reactie op deze brief. Blitterswijck was intussen gesloten en verhuisd naar Bemelen. Daar kregen ze te maken met Jan Sevriens, de overste en hoofd-administrateur. Dat gaf conflicten en ergernis over zijn manier van optreden, vooral over zijn omgang met de broeders, zijn groot¬doe¬nerij en zijn ondeskundige bemoeienis met de administratie. Daarom stuurde Harry Rothoff met Harry Vugts, verantwoordelij¬ke voor de broeders, en Janus Keijsers van de administratie, een protest¬brief over pater Sevriens naar het bestuur. Verder bleef pater Rothoff contact onderhouden met Mgr. Lem¬mens. Deze heeft met Mgr. Diepen (Herlaer) en Mgr. Amigo (Has¬tings) een Nederlandse Jezuïet aan Rome voorgesteld om als Pauselijk Visitator de situatie in de Nederlandse S.M.A. provincie te onderzoeken. Plichtmatig heeft hij het Provinciaal bestuur hiervan op de hoogte gesteld. Het bestuur nam dit niet en zag, mede vanwege de brief inzake Sevriens, hierin een complot tegen het gezag. Vugts moest Bemelen verlaten en ging (zieke¬lijk) naar zijn familie. Keijsers werd naar Ave in Belgie ge¬stuurd en Rothoff 'wegens vermoeidheid' voor rust naar La Croix in Frank¬rijk. Vanuit La Croix, waar hij op 17 mei 1936 aankwam, informeerde hij Mgr. Lemmens over de 'straf' van hun drieën en sprak de verwachting uit dat hij binnenkort wel voor de missie benoemd zou worden. Op 18 augustus schreef hij aan zijn broer Jan, die hij van alles op de hoogte hield:
"Mouren heeft me al mijn ambten ontnomen. Verstegen is nu propagandist, v.d. Broek redacteur, Evers leider van de drukkerij. Mijn benoeming voor de missie ligt klaar".

In opdracht van Propaganda Fide in Rome benoemde de Algemeen Overste op 2 juni 1936 pater H. Janssen als visita¬tor, waarbij zich op 17 december 1936 pater Collins S.M.A. van het hoofdbe¬stuur voegde. In zijn 'declaration' op 21 december 1936
tekende pater Rothoff protest aan omdat, naar zijn mening, zowel de Algemeen Overste als pater Janssen in het onder¬zoek betrok¬ken zouden moeten worden wegens gebrek aan gezag en wanorde in het financieel beleid. Bovendien verklaar¬de hij dat het hele onderzoek onvol¬ledig en incompetent ge¬schied was.

Sinds 7 september 1936 was pater Rothoff, op dokter's advies, weg uit La Croix wegens te grote hitte daar en verbleef hij enige tijd in Lyon. De Algemeen Overste had inmiddels oordeel gege¬ven over alle betrokkenen. Voor Harrie Rothoff was dit over¬plaat¬sing naar het Moederhuis onder directe verantwoorde¬lijk¬heid van de Algemeen Overste. Later probeerde hij daar onder¬uit te komen, doch werd toen door pater Rothoff gecon¬fronteerd met zijn eigen tekst. Hij schreef aan zijn broer Jan in een brief gedateerd 1 januari 1937 (doch in feite van 1938):
"Toen zei hij eindelijk eerlijk: 'mijn raad is tegen je en wil je beslist niet in Rome hebben'. Ik heb hem gezegd dat ik dit al lang wist en ook waarom".

Hierna hebben ze nog van alles geprobeerd hem uit Rome weg te houden, doch tevergeefs. Ze hadden hem voor straf naar Rome gestuurd: nu zou hij ook naar Rome gaan! Ook wilden ze hem laten beloven over deze affaire niet meer te spreken. Ook dat weigerde hij. Reeds op 27 december 1936 had pater Harrie Rothoff vanuit Ginniken aan zijn broer Jan in de Goudkust geschreven:
"Maar geen ogenblik heb ik er spijt van gekregen dit bittere werk te hebben ondernomen, want steeds meer blijkt hoe noodzakelijk het was. En wat de gevolgen voor mij persoonlijk dan ook mogen zijn, ik beschouw het als een heel grote genade, dat ik Gods werktuig heb mogen zijn hierin".

Uiteindelijk werd een compromis gevonden dat hij in Rome in huis zijn mond erover zou houden. Op de achtergrond speelde nog het feit van de aanstaande vergaderingen en verkiezingen binnen de Sociëteit. Broer Jan was geko¬zen als afgevaardigde uit de Goudkust voor de Algemene en Provinciale Verga¬dering. Broer Frans zou als overste van Cadier en Keer ook deelnemen aan de Provincia¬le Vergadering. Het bestuur was niet gelukkig met hun aanwe¬zig¬heid op dit moment. Harry had overigens weinig contact met zijn broer Frans.

Harry ging naar Rome en is op eigen initiatief kerkelijk recht gaan studeren aan de Gregoriaanse universiteit!

Professor.

Drie jaar heeft hij in Rome gestudeerd. Kort na zijn aantre¬den had Provinciaal ten Have hem ook gevraagd weer medewerking te willen verlenen aan het tijdschrift "Stemmen uit Lourdes". Vanuit Rome heeft hij regelmatig artikelen opgestuurd.

Op 29 mei 1940 is hij 'maxima cum laude' gepromoveerd tot Doctor in het kerke¬lijk recht op het proef¬schrift: "Le droit cano¬nique des Sociétés sans voeux".

Inmiddels was de oorlog uitgebroken. Dit bemoeilijkte de terugkeer naar Nederland. Direct na het afstuderen zijn ze met zijn drieën uit Rome weggegaan. Met André van den Bronk en de eveneens afgestudeerde Wim van Hout vertrokken ze naar Lyon in Frank¬rijk. Drie maanden lang heeft Harrie assis¬tentie verleend in een parochie in St. Etiènne. Eindelijk kregen hij en Wim van Hout telefoni¬sche toestemming van de consul om de volgen¬de dag met de bus te kunnen vertrekken naar Breda, waar ze midden augustus 1940 aan¬kwamen.

In september 1940 begon pater Dr. Harrie Rothoff in het semi¬narie te Aalbeek als professor in de moraaltheologie en de welsprekendheid ('sacra eloquentia'). In 1941 kwam zijn boek "De Katholieke Verpleeg¬ster" uit.

Gestorven.

Tijdens de zomervakantie van 1942 bij zijn moeder in Ginniken werd hij ziek. Hij werd opgenomen in het St. Ignatiuszieken¬huis in Breda waar hij na een langdurig en smartelijk lijden op 11 november 1942 op 39 jarige leeftijd overleed.
Onder zeer grote belangstelling vond op dinsdag 17 november in de St. Laurentiuskerk te Ginniken de plechtige H. Mis van requiem plaats, waarna hij daar op het kerkhof begraven is.

Broer Jan heeft schrijver dezes in de eind vijftiger jaren (in Cape Coast) meerdere malen verteld:
"Onze Harry kon mooi preken over ziek zijn en lij¬den! Nou, hij heeft het geweten!".
Overigens was Jan, niet geheel vrij van enige ambitie, van mening dat de moeilijkheden rond zijn broer ook wel eens van invloed kunnen zijn geweest op zijn levensloop.

Bronnen:
- Archief Nederl. Provincie S.M.A., Cadier en Keer.
- N. Douau: Biographies Missions Africaines 11.11.1942.
- F. van Trigt: Stemmen uit Lourdes, febr. 1946.
- J. van Brakel: 100 jaar S.M.A. in Nederland, pg. 43.